Oto krótkie wyjaśnienie jak opisujemy oferowane przez nas banknoty, oraz co oznaczają stosowane skróty i symbole.

Banknoty świata

Na pierwszym miejscu w tytule oferty znajduje się oczywiście kraj emitenta, następnie nominał, rok lub pełna data emisji oraz numer katalogowy. Często jest też oddany istotny szczegół dotyczący danego waloru, jak np. główny motyw, informacja, że jest to nowa emisja lub banknot drukowany na polimerze.
Opis zaczyna się od nazwy emitenta (najczęściej jest to bank centralny danego kraju), potem następuje odniesienie do literatury oraz krótki opis awersu i rewersu, informacja o stanie zachowania, niekiedy również o dostępnych aktualnie seriach.

ND – oznacza banknot nie datowany. W wielu krajach nie umieszcza się daty emisji, wówczas następująca po symbolu ND i kresce ułamkowej / data oznacza rzeczywisty lub przybliżony rok wydania.

Numeracja katalogowa z reguły składa się z oznaczenia literowego danego katalogu oraz numeru katalogowego, z ewentualnym rozszerzeniem o wariant (najczęściej jest to mała litera) np. P33a

P – tzw. katalog Picka, czyli Standard Catalog of World Paper Money. Jego pierwszym autorem (od roku 1974) był Albert Pick (1922-2015), a stworzony przez niego system numeracji pozostaje standardem do dziś. Niestety, katalog obecnie już nie jest wydawany, ostatnie skatalogowane banknoty są sprzed 2020 roku.

W – kontynuacja numeracji wg Picka, prowadzona m.in. przez stronę Bank Note Museum

B – Banknote Book autorstwa Owena W. Linzmayera. Numeracja ta jest używana także przez powiązaną z nim stronę Banknote News. Katalog Banknote Book ma obecnie postać publikacji elektronicznej, podzielonej na sekcje krajowe – dzięki czemu jest na bieżąco aktualizowany o nowo wydane walory. Jest to bardzo dokładne opracowanie, aczkolwiek nie obejmuje jeszcze wszystkich krajów. Katalog jest dostępny w abonamencie, na roczną subskrypcję.

Banknoty polskie

M – numeracja wg katalogu Czesława Miłczaka „Banknoty polskie i wzory”

P – dodatkowo numer Picka

W wypadku banknotów okupacyjnych, WM Gdańska i innych powiązanych z Niemcami, może się pojawiać uzupełniająco również numeracja według katalogu „Die Deutschen Banknoten ab 1871”

Banknoty niemieckie

Do niedawna powszechnie stosowano numerację opracowaną przez Holgera Rosenberga, pierwszego autora katalogu „Die Deutschen Banknoten ab 1871”. Numeracja ta z reguły ma przedrostek Ros (lub Ro).

Od trzech wydań katalog ma nowy system numeracji, opracowany przez obecnego autora, Hansa Ludwiga Grabowskiego. Numeracja składa się z trzech wielkich liter danego działu historycznego (np. DEU, DDR, BRD, DAN) oraz kolejnego numeru i ewentualnego wariantu. Jednak nowy system przyjmuje się opornie, wiele domów aukcyjnych i sklepów internetowych nadal stosuje numerację Rosenberga, lub obie równolegle.

Banknoty sprzed zjednoczenia Niemiec, czyli sprzed 1871, zostały niedawno na nowo opracowane w katalogu „Das Papiergeld der altdeutschen Staaten” (Pieniądz papierowy krajów staroniemieckich), autorzy: Hans-Ludwig Grabowski i Manfred Kranz, wyd. Battenberg 2020. Katalog ten obejmuje m.in. banknoty przedmarkowe, nominowane w talarach i guldenach.

Notgeld (pieniądz zastępczy)

Pieniądze zastępcze większości ziem polskich zostały skatalogowane przez Andrzeja Podczaskiego, jego numeracja składa się z przedrostka literowego oraz numeru kolejnego w danym tomie: G – Galicja, R – Zabór Rosyjski, P – Wielkopolska, W – Pomorze Gdańskie i Wolne Miasto Gdańsk.

Notgeld obecnych i dawnych ziem niemieckich (w tym także obecnych terenów Polski zachodniej i północnej) został opisany według podziału na poszczególne okresy i typy pieniądza. Większość katalogów pochodzi z wydawnictwa Battenberg Gietl Verlag:

Grabowski/Mehl – Deutsche Serienscheine 1918-1992, tzw. notgledy seryjne

Diessner – Das Deutsche Notgeld von 1914/1915, wczesny notgeld z lat 1914-15

Tieste – Kleingeldersatz aus Papier 1915-1922, drobne bony obiegowe, urzędowe i prywatne

Tieste – Papiergeld der Gefangenenlager im 1. Weltkrieg, bony obozów jenieckich z okresu I Wojny Światowej

Geiger – Das deutsche Grossnogeld 1981-1921, duże bony markowe 1918-1921 (przedinflacyjne)

Müller – Die Notgeldscheine der deutschen Inflation, bony wczesnej inflacji (08.1922-06.1923)

Keller – Das Notgeld der deutschen Inflation 1923, bony hiperinflacyjne 1923

Müller – Das wertbeständige Notgeld 1923/24 – bony stałowartościowe

Geiger/Müller – Papiergeld der deutschen Eisenbahnen und der Reichspost – bony kolejowe i pocztowe

Inna literatura warta polecenia

Austro-Węgry i Austria:

Rudolf Richter, Papiergeld Spezialkatalog Österreich 1759-2010

Kodnar/Künstner, Katalog der österreichischen Banknoten ab 1759

Kodnar/Künstner, Katalog des österreichischen Notgeldes 1914-1924, Band 1+2

ANK (Austria Netto Katalog), Münzen ab 1780, Banknoten ab 1759

Czechosłowacja:

Pavel Hejzlar, Papírová platidla na území Čech, Moravy a Slovenska 1900 - 2022

Jan Bajer: Papírová platidla Československa 1919-1993. České republiky, Slovenské republiky 1993-2003

Vladislav Novotny, Martin Klim: Papírová platidla Československa 1918-1993. České republiky a Slovenské republiky 1993-2014

Radim Václavík, Bankovky Československa, Českej a Slovenskej republiky (1918-2019)

Węgry:

István Adamovszky: Magyar Bankjegy Katalógus 1759-1925

István Adamovszky: Magyar Bankjegy Katalógus 1926-2022

USA:

Friedeberg, Paper Money of the United States

Cuhaj, Confederate States Paper Money

Schwartz/Lindquist, Small Size US Paper Money

Bowers, Obsolote Paper Money 1782-1866

Wielka Brytania:

The Banknote Yearbook, wyd. Token (dostępny także jako e-book)

Gallaway/Murphy, Paper Money of Scotland

Francja:

Fayette, La Cote des Billets

Holandia:

Patrick Plomp: Catalogus Nederlands Papiergeld 1573-2002

Kanada:

Charlton, Canadian Bank Notes

Argentyna:

Eduardo Colantonio, Billetes Argentinos 1884-2024

Meksyk:

Mexican Paper Money